Şap hastalığı nedeniyle hayvan pazarlarının büyük bir bölümü kapatılırken, açılan pazarlarsa yeniden kapatıldı.

Türkiye, son yılların en büyük şap karantinasını yaşıyor. Geçen yıl Eylül ayında Van’da başlayan ve diğer illere sıçrayan şap hastalığı nedeniyle Türkiye’deki hayvan pazarlarının çok büyük bir bölümü halen kapalı bulunuyor. Kars, Çorum, Kırşehir, Burdur gibi illerdeki hayvan pazarları halen kapalı olurken, Samsun’daki pazarın açık ama her an kapatılacağı belirtiliyor. Nitekim Kasım 2015’te kapatılan ve 8 Şubat’ta açılan Kırıkkale hayvan pazarı da bugün yine kapatıldı.

EKONOMİYE ZARARI 89 MİLYON DOLAR

Süt ve et veriminde kayıp, gebe hayvanlarda yavru atma, dış ticarete getirilen kısıtlamalar gibi çok önemli kayıplara neden olan şap hastalığının, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Şap Enstitüsü’nün verilerine göre ekonomiye zararı 89 milyon dolar.
Enstitü’nün bilgilerine göre, şap hastalığından dolayı yıllık süt kaybı yüzde 15 olurken, bunun ekonomiye zararı 8 milyon dolar. Yüzde 10 et kaybına neden olan şapın yıllık zararı ise 81 milyon dolar.

ŞAP NEDENİYLE AVRUPA’YA SATIŞ YAPILAMIYOR

Hastalığın bulaşıcı olması ve hayvan hareketinden kaynaklanması nedeniyle Türkiye, Avrupa’ya her hiçbir şekilde et ve süt ürünleri satamıyor. Türkiye’nin bu alandaki pazarı Ortadoğu ülkeleri.
Dünyada ilk kez İngiltere’de 1839’da, Türkiye’de ise 1914 yılında görülen ve evcil veya yabani tüm çift tırnaklı hayvanlarda görülen viral bir hastalık olan şap, Avrupa, ABD gibi gelişmiş ülkelerde artık bulunmuyor.

PAZARI KAPATMAK SON ÇARE

Konuyu sozcu.com.tr’ye değerlendiren Dünya Gazetesi Yazarı Ali Ekber Yıldırım, Türkiye’de hayvan hastalıklarının gündeme alınmadığını söyledi. Bakanlığın ilkbahar ve sonbaharda olmak üzere yılda iki kez şap hastalığıyla ilgili aşı programı olduğunu belirten Yıldırım, “Bu program dışında hastalık çıktığında o ildeki müdürlük pazarı kapatma kararı alıyor. Ancak pazarı kapatmak en son çare. Burada önemli olan yurtiçindeki hayvan hareketlerini kontrol altına almak. Çünkü hastalık hayvanların hareket etmesiyle, taşınmasıyla bulaşıyor” dedi.

KORUYUCU ÖNLEM ALINMIYOR

Hayvan hastalıklarının Avrupa’da çok dikkat edilen bir konu olduğunu, çünkü hayvanları kaybetmenin et ve süt verimini düşürdüğüne işaret eden Yıldırım, şöyle devam etti: “Bu kadar hayvan pazarının kapatılmasına neden olan hastalık Türkiye’de ilk kez görülen Asya- 1 Virüsü veya Nepal Şapı olarak adlandırılıyor. Bizde koruyucu önlem alınmıyor. Koruyucu önlemin birinci maddesi hayvan hareketlerini kontrol altına almak. Bakanlık bununla ilgili düzenleme yaptı. Hayvan pasaportu uygulaması başlattı. Ancak bu uygulanmıyor. Siz üç tane ineği alın, 15 il gezdirin, kimse bir şey sormaz.”

ET VE SÜT VERİMİNDE KAYIP YÜZDE 10-15

Hastalık nedeniyle hayvanların zayıfladığını, bu dönemde süt alınamadığını, bunun da süt üretimini etkilediğini belirten Yıldırım, hayvanın kesilmesi durumunda ise zayıflaması nedeniyle et kaybına uğradığını söyledi. Hastalığın ette yüzde 10, sütte yüzde 15 verim kaybına neden olduğunun altını çizen Yıldırım, “Bu durum her şekilde hayvancılığa zarar veriyor. En önemli sonuçlarından biri de Avrupa’da Türkiye’den hayvansal ürünler almıyor” diye konuştu.

Yurdagül UYGUN / SÖZCÜ