2015 takvim yılı içinde elde edilmiş olan beyana tabi gelirler için Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermenin son günü 25 Mart 2016 Cuma’dır. İlgili verginin iki eşit taksitte, Mart ve Temmuz aylarında ödenmesi gerekir. Bu beyannameyi verirken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıda özetlendiği gibidir.
2015 takvim yılı içinde elde edilmiş olan beyana tabi gelirler için Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi vermenin son günü 25 Mart 2016 Cuma’dır. İlgili verginin iki eşit taksitte, Mart ve Temmuz aylarında ödenmesi gerekir. Bu beyannameyi verirken dikkat edilmesi gereken hususlar aşağıdaki gibidir:
1 – Zarar mahsubu
Gelir vergisi kanununa göre prensip olarak beyan edilen birden fazla gelir türlerinden birinde ya da bir kaçında zarar oluşması durumunda bu zararlar diğer gelirlerden indirilebilir. Örneğin; kar payı beyan eden bir kişi aynı zamanda kira geliri de elde ediyorsa ve kiraya verdiği bina için yapmış olduğu giderlerin büyüklüğü nedeniyle kira geliri zarara dönmüşse bu zarar, kar payı gelirinden indirilebilir. Bu konunun çeşitli istisnaları ve farklı uygulamaları söz konusu olabilmektedir. Bültenimizin sonunda belirtildiği gibi, bu bilgiler genel niteliktedir. Özel durumlar için mali müşavirlerden destek alınması önerilmektedir.
2 – Yıl içinde ödenen vergilerin mahsubu
Yıl içinde kesilen vergilerin (stopaj), ilgili gelirin beyan edilmesi durumunda beyanname üzerinden hesaplanan vergiden mahsup edilmesi unutulmamalıdır. Bu mahsubun yapılabilmesi için verilecek beyannameye, bu vergileri kesen mükellefin bilgilerinin yer aldığı bir tablonun eklenmesi gerekmektedir.
3 – Yurt dışında ödenen vergilerin mahsubu
Yurt dışında elde edilen kazançların beyanı durumunda yurt dışında ödenen vergiler mahsup edilebilir.
Beyan ettiğiniz gelirler arasında yurt dışından elde edilen örneğin; kira geliri, faiz geliri gibi gelirler var ise bunlar için yurt dışında ödenen gelir vergisi Türkiye’de mahsup edilebilir. Bunun için yetkili makamlardan alınacak vergi ödendiğine dair belgeyi Türk Elçilik ya da konsolosluklarına onaylatmak gerekir.
4 – İndirim konusu yapılabilecek harcamalar
GVK’nin 89’uncu maddesine göre, 2015 yılında elde ettikleri gelirler nedeniyle yıllık beyanname verecek kişilerin indirebileceği harcamalardan bazıları aşağıda sayılmıştır:
4.1-Kişinin kendisine ya da bakmakla yükümlü olduğu eş ve çocuklarına ait eğitim ve sağlık harcamaları
Bu harcamaların, beyan edilen gelirin %10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir ya da kurumlar vergisi mükellefi olan gerçek ya da tüzel kişilerden alınacak belgelerle belgelendirilmesi gerekmektedir. Yurt dışında çocuk okutanların bu harcamalarını indirim konusu yapmaları mümkün değildir.
4.2- Kamu kurumlarına, vergi muafiyeti tanınan vakıflara kamu yararına çalışan derneklere yapılan bağışlar
Bu bağışlardan bazıları beyan edilen gelirin %5’ini geçemezken bazılarında bir sınır bulunmamaktadır. Örneğin; okul, sağlık tesisleri, huzur evi, rehabilitasyon merkezi gibi yerlere yapılan bağışların tamamı, sınır olmaksızın matrahtan indirilebilecektir.
4.3- Sanat, kültür faaliyetlerine yönelik bağış ve yardımlar
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından desteklenen birçok faaliyet için bu indirim söz konusu. Örneğin; kurtarma kazıları, yazma ve nadir eserlerin korunması, kültürel ulusal ya da uluslararası organizasyonlar gibi. Bu bağış ve yardımların tamamı bir sınırlama olmaksızın matrahtan indirilebilecektir.
4.4 –Sponsorluk harcamaları
Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ve Futbol Federasyonu ile ilgili kanunlar çerçevesinde amatör sporlara yapılan harcamanın tamamı ile profesyonel sporlara yapılan harcamanın %50’si vergi matrahından indirilebilecektir.
4.5- Hayat sigortaları ile şahıs sigortalarına ödenen primler
Bireysel Emeklilik Sistemine ödenen katkı payları, Devlet katkısı sisteminin uygulanması nedeniyle artık vergi matrahından düşülememektedir. Ancak hayat sigortası ya da kaza, sağlık, doğum, tahsil gibi kendinize, eşinize ya da bakmakla yükümlü olunan çocuklara ait şahıs sigortasının bulunması durumunda buralara ödenen primler matrahtan, bordro aracılığı ile düşülmediyse, beyanname üzerinde düşülebilir. Şahıs sigortalarının ancak %15’i, hayat sigortalarının ise %50’si indirim konusu yapılabilmekte ve indirim yapılacak toplam tutarın da yıllık asgari ücretin tutarını geçememektedir.
5-Beyanname nasıl verilecek?
Ticari, zirai ve mesleki kazançları bulunan mükelleflerin beyannamelerini elektronik ortamda verme zorunlulukları vardı. Bu mükellefiyetleri olmayan, beyan edilen geliri sadece kira geliri, menkul sermaye iradı, değer artış kazancı ya da ücret gelirlerinden biri ya da birkaçından oluşan mükellefler ise beyannamelerini elektronik ortamda verebilecekleri gibi kağıt ortamında doldurarak vergi dairesine verebileceklerdir. Ayrıca sadece kira geliri olanlar isterlerse beyannamelerini “Önceden hazırlanmış kira beyan sistemi” ile de verebileceklerdir.
6-Beyannameyi nereye ve ne zaman vereceğiz?
Gelir vergisi beyannamesinin kişinin ikametgâhının bulunduğu yerin vergi dairesine 25 Mart’a kadar verilmesi gerekmektedir. Bu süreye (Maliye Bakanlığınca süre uzatımı verilirse bu süreye de) mutlaka uyulmalıdır. Uyulmaması gecikme zammı ve usulsülük cezalarına yol açabilir.
Beyanname üzerinde hesaplanacak verginin yarısının Mart ayının diğer yarısının ise Temmuz ayının sonuna kadar ödenmesi gerekir.
7- Aile Fertlerinin Durumu
Gelir vergisi sistemimizde aile reisi beyanı denilen uygulamadan vazgeçildiğinden aile fertlerinin (eş, çocuk) ayrı ayrı beyana tabi gelirleri olması durumunda ayrı mükellef kabul edilip ayrı beyanname vermeleri gerekmektedir. Küçük çocukların ya da kısıtlıların yükümlülükleri bunlar adına, veli ya da vasileri tarafından yerine getirilecektir.
Yukarıda verilen bilgiler genel nitelikte ve sadece genel bir yol göstermek için hazırlanmıştır. Bireylerin kişisel vergi ve mali durumları veya Plan’a katılmak ile ilgili olabilecek çeşitli kanun, kural ve düzenlemelerin hepsi ele alınmamıştır. Bu nedenle, Türkiye’deki vergi kanunlarının ve diğer kanunların her bir bireyin özel durumunuza nasıl uygulandığı konusunda mali müşavirlere danışılmasını önemle tavsiye ederiz.
Muhasebe web