Jeoloji Mühendisleri Odası Samsun Şube Başkanı Gül Yüzüncü Yılmaz, Karadeniz’de sağanak yağış sonrası yaşanan afetin, doğa kaynaklı afet tehlike ve riskleri açısında sorunlu dere yatakları, fay zonlarının üstü, heyelanlı alanları plansız bir şekilde imara açmasının bir sonucu yaşandığını belirtti.

Başkan Yılmaz yaptığı yazılı açıklamada;

“10-11.08.2021 tarihleri arasında Sinop, Samsun, Bartın, Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde, Karabük’te yaşanan sağanak yağış sonucu meydana gelen taşkınlar ve heyelan sonucunda 27 kişi hayatını kaybetmiş, çok sayıda kişi yaralanmış, yüzlerce konut ve iş yerinin yıkılarak ağır hasar gördüğü bir afet meydana gelmiştir. Edinilen bilgilere göre ulaşılamayan kayıplarımız vardır. Öncelikle yaşamını yitiren vatandaşlarımız için başsağlığı diliyor, yaralı ve evleri hasar gören vatandaşlarımıza geçmiş olsun dileklerimizi iletiyoruz.

Ağır hasar ve can kaybının özellikle Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde yaşanmasının temel nedenlerinden birisinin, Ezine Çay’ı üzerine geçmiş yıllarda plansız bir şekilde inşa edilen Nehir Tipi HES’lerden birinin sağanak yağış sonucu oluşan taşkından etkilenerek kapaklarının hasar görmesi ve taşkın sularının baraj gölünde bulunan suyla birleşerek hasar gören barajdan boşalması sonucunda “çarpan etkisiyle” akış aşağısında bulunan Bozkurt ilçesinde aşırı tahribata neden olmuştur.

Doğa kaynaklı afet tehlike ve riskleri açısında sorunlu dere yatakları, fay zonlarının üstü, heyelanlı alanları plansız bir şekilde imara açmasının bir sonucu olduğu görülmektedir.

Bunun önlenmesi amacıyla;

Ülkemizde uygulanan afet ve afet yönetimi sisteminde önemli sorunların bulunduğu, bütünleşik afet yönetim sisteminin uygulanmamasından kaynaklı olarak yaşanan her afette ülkenin ağır can ve ekonomik kayıpla karşı karşıya kaldığı görülmektedir. Bu durumun önlenmesi amacıyla tüm doğa kaynaklı afetleri içine alan bütünleşik afet yönetim sistemini temel alan bir yaklaşımla kurumsal altyapı, kapasite ve mevzuat düzenlemeleri acilen gözden geçirilmeli, doğa kaynaklı afetlere karşı görev, yetki ve sorumlulukların açık bir şekilde belirtildiği yasal mevzuat düzenlemeleri gözden geçirilmeli ve mevcut sorunları çözecek şekilde yeniden düzenlenmelidir.

Planlama, imar, afet, yapı üretim ve denetim, çevre gibi temel mevzuat düzenlemeleri toplumu doğa kaynaklı afetlere karşı koruyacak şekilde yeniden ele alınmalı, afetlerin toplumsal bir son olduğu gerçeğinden hareketle siyaset üstü ve katılımcı bir anlayışla yasal mevzuat düzenlemelerini TBMM gerçekleştirilmelidir.

Büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere yerel idarelerin kurumsal altyapıları gözden geçirilmeli, afet zararların azaltılması amacıyla hazırlık, müdahale ve olası afetlerden sonra yardım ve yeniden inşa süreçlerindeki etkinliklerini arttıracak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır.

DSİ Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalarına başlanılan ve bir kısmı da yayınlanan havza bazlı taşkın tehlike ve risk haritalarını hazırlama süreçleri hızlandırmalı, ilgili bakanlıklar ve yerel idarelerin ise DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yayınlanan taşkın tehlike ve risk haritalarını baz alarak çevre düzeni ve imar planlarını revize etmeleri sağlanmalıdır. Bu amaçla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı taşkın tehlike ve riski yüksek alanlara yapı ruhsatı verilmesi işlemini çevre düzeni ve imar planı revize çalışmaları tamamlana kadar engellemelidir.

Taşkın tehlikesi yüksek alanlar içinde kalan yerleşim alanları kentsel dönüşüm kapsamına alınarak, bu alanda yaşayan yurttaşlarımız güvenli alanlara taşınması sağlanmalıdır.

Bunun önlenmesi için tüm doğa kaynaklı afetleri kapsayan bütünleşik afet yönetim sistemini temel alan bir yaklaşım geliştirilmedir. Buna ilişkin çalışmalar acilen başlatılmalıdır. Aksi takdirde doğa kaynaklı afetler ülkemizde ağır tahribatlara neden olmaya devam edecektir.