Değişen ticari hayat, teknolojik yenilikler, mükelleflerin ve idarenin işlemlerini kolaylaştırmak gibi çeşitli sebeplerle, vergi mevzuatında ve uygulamalarında yenilikler ve değişiklikler olabilmektedir.
Bu yenilik ve değişikliklerin çerçevesi Maliye Bakanlığı tarafından çizilmekte, yasal düzenlemesi yapılmakta, uygulama duyurulmakta ve geçiş için süreler tespit edilmektedir. Özellikle e-devlet uygulamaları sonrasında yaygınlaşan e-fatura, e-defter, e-tebligat gibi elektronik uygulamalar söz konusu yeniliklere örnek olarak gösterilebilir.
Bu noktada, Maliye Bakanlığı’nın tartışılan vergi afları ile edindiği kötü bir alışkanlığı nüksetmiş ve sıklıkla karşımıza çıkar olmuştur: Süre uzatımı!
Birkaç dakikalık bir internet taraması ile ulaşılan sonuçlara bir bakalım:
- “Maliye Bakanlığı o zorunluluğu 1 yıl erteledi, esnaf rahat etti” (Yeni nesil yazarkasalara geçiş zorunluluğu ertelendi.)
• “Maliye Bakanlığı pos cihazı kullanma zorunluluğunu 3 ay erteledi”
• “Maliye Bakanlığı, e-faturayı 3 ay erteledi.”
• “E-tebligat uygulaması ertelendi”
• “İhracatta e fatura 01.01.2017’ye ertelendi”
• “e-Defter ve Beratlarının hazırlanma süresi uzatılmıştır.”
• “Bakanlığımıza iletilen talepler doğrultusunda, Vergi Usul Kanununun mükerrer 28 inci maddesindeki yetkiye dayanılarak; 24 Nisan 2015 günü sonuna kadar verilmesi gereken Muhtasar Beyannameler, Damga Vergisi Beyannameleri ve Katma Değer Vergisi beyannamelerinin verilme süreleri ile “Elektronik Defter Beratları”nın yüklenme süresinin uzatılması bu sirkülerin konusunu oluşturmaktadır.”
İdarenin yenilik ve gelişmelere uyum sağlama konusunda çabaları genellikle takdirle karşılansa da, uyum sürecinin iyi yönetilememesinin yukarıda örnekleri verilen ertelemelere ve süre uzatımlarına yol açtığını düşünmekteyiz.
İyi yönetilememesini biraz açarsak, yeni uygulamaların teknik ve yasal çerçevesi çizilirken etkilenecek sektörlerin iyi analiz edilmemesi ile başlayabiliriz. Elektronik defter örneğini ele alırsak, Bankalar gibi işlem adedi ve çeşidi çok yüksek olan işletmelerin gereksinimleri ve kısıtları, e-defter teknik mimarisi oluşturulurken dikkate alınmadığı için, uygulamaya geçiş aşamasında son dakikada dahi birçok değişiklik ve ekleme ihtiyacı ortaya çıkmıştır.
Bu tarz bir “kervan yolda düzelir” yaklaşımı, uygulayıcıların adaptasyonunu geciktirmekte, uzun çalışma saatleri ve yetişmek için katlanılan ek maliyetler ortaya çıkmakta, neticede süre uzatımı kaçınılmaz hale gelmektedir. Bu durumda ise ödevlerini zamanında yerine getiren ve özellikle geçiş süresinin sonuna yetişebilmek için ek maliyetlere katlanan mükellefler hoşnutsuz olmaktadır.
Anılan olumsuzlukların yaşanmaması için, yeni uygulamanın teknik ve yasal çerçevesinin çizilmesi aşamasında bir taslak yayınlanarak mükellef temsilcileri, meslek örgütleri, sanayi ve ticaret odaları, dernekler, düzenleyici kamu kurumları gibi etkilenebilecek tarafların görüşüne başvurulmalı ve gelecek geri bildirimler dikkate alınarak uygulamaya geçilmelidir.
Ayrıca, etkilenen taraflar ve Maliye Bakanlığı teknik ve idari yetkilileri arasında bilgi ve görüş alışverişini sağlayacak iletişim kanallarının (forum, yardım masası, online destek vb.) daha etkin organize edilmesi son derece yararlı olacaktır.
guncelgroup.com.tr