Çalışanlar işten ayrılırken, hak ettiği alacağı zora sokmamak için çoğu kez ‘Tüm haklarımızı tam aldım’ yazısının altına imza atmak durumunda kalıyorlar. Fakat imzalatılan bu ibranamelerin çoğunun hukuken geçerliliği yok…
İşveren, çalışanı işten çıkarırken ya da işçi istifa ederken kağıda ‘bütün alacaklarımı aldım’ ifadesini yazarak imza atmasını talep ediyor. Bu imzayı atmak istemeyen çalışanlar çoğu zaman tedirgin oluyor. Hak ettiği alacağı zora sokmamak için çoğu kez işçiler istemeseler de bu tip ifadelerin altına imza atmak durumunda kalıyorlar. Fakat imzalatılan bu ibranamelerin çoğu hukuken geçerli değil. İşverenler genellikle bunu göz korkutmak için imzalatıyorlar.
YAZILI OLMAK ZORUNDA

İşçinin bu şekilde “bütün alacaklarımı aldım” demesi işverenin işçisine hak ettiği bütün tazminatları ödediği anlamına gelmez. İbranamenin kesinlikle yazılı olması gerekir. İşçinin imzalamadığı bir ibranamenin geçerli olması söz konusu değildir. Diğer yandan işçi tarafından değil de, bir başkası tarafından imzalanmış ibranamelerle, işten çıkış tarihinde imzalanmış ibranameler konu yargıya taşındığında kriminal inceleme sonrası imzanın kime ait olduğu ve imza tarihi açısından incelemeye konu ediliyor ve gerçek er ya da geç ortaya çıkıyor.

1 AYDAN ÖNCESİ GEÇERSİZ

İbranamenin geçerli olması için sözleşme feshinden en az bir ay sonra imzalanması gerekiyor. Yani Kanun iş sözleşmesinin sona erdirildiği tarihten itibaren bir ay içerisinde işverenin işçisine hak ettiği ödemeleri yapabileceğini öngörüyor. Bir aydan kısa süreler içerisinde imzalanmış ibranameler geçerli sayılmıyor. Bu nedenle işverenlerin istifa ederken işçilere attırdıkları ibranameler geçerli değildir. İbranamenin imzalandığı tarihle istifa tarihi veya iş sözleşmesinin fesih tarihi arasında en az bir ay bulunması gerekmektedir.

Patronun sorumluluğu

İşçiler bu ibranameler geçersiz olduğu için işverene dava açabilirler. Örneğin “bütün alacaklarımı aldım” şeklinde imza atmış bir işçi işverene hak ettiği tazminatın ödenmediği yönünde dava açabilir. Bu durumda işveren ödemeyi yaptığını ispat etmek durumunda. Bu nedenle hukuki koşulların hem işverenler, hem de işçiler tarafından iyi bilinmesi gerekmektedir.

Çalışan dava açabilir

Hukuken geçerli bir ibranameyi imzalamış bir işçi de, eksik tazminat iddiasıyla dava açabilir. Örneğin 3 yıllık çalışması karşılığı kıdem tazminatı olarak 6 bin 798 TL ödenmiş bir işçi, kıdemin 8 bin TL olması gerektiğini düşünüyorsa dava açabilir. Bu kez işveren ibranameyle 6 Bin 798 TL ödendiğini ispatlamış olduğu için aradaki farka ilişkin bir dava söz konusu olacaktır.

Türkiye Almanya Ev Taşıma

Ödemeler banka aracılığıyla yapılmalı

Sözleşme feshi sonrasında imzalanan ibranamelerin geçerli olabilmesi için bir diğer şart ise ibraya konu alacağa ilişkin ödemenin banka aracılığıyla yapılmasıdır. İşçiye elden para verilmesi halinde işveren sıkıntıya düşebilecektir. İbranameye konu alacakların ödendiğinin ispatı için bankadan ödenmesi bir zorunluluktur. Diğer yandan işçi de elden para alırsa işverenle uzlaşamayabilir. Bu nedenle işçinin IBAN numarasına para aktarılması ve açıklama bölümüne de ibraname konusu alacağa ilişkin ifade eklenmesi gerekmektedir.

Ödenen miktar belirtilmeli

Kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde iş sözleşmesi sonlanmış bir işçiye ibraname imzalatılırken ne kadar ödendiği, kullandırılmamış yıllık izinlerin karşılığı olarak ne kadar ödendiği açıkça yazılmalıdır. Bu nedenle “bütün alacaklarımı aldım” şeklindeki ibranameler geçerli değildir. İşçiye kıdem tazminatı olarak ne kadar, ihbar tazminatı olarak ne kadar ödendiği ibranameye açıkça yazılmalıdır. Aksi takdirde ibraname geçerli olmayacaktır.

Okan Güray Bülbül